Okulöncesi Yaşlar İçin Oyun Önerileri

Birçoğu hepimizin bildiği fakat unuttuğu oyunlardan oluşan listelerdeki oyun ve çalışmalarla okul öncesi yaştaki çocuğunuzun becerilerini keyifli şekilde destekleyebilirsiniz.

Listedeki tüm oyunlar hem eğlence hem de beceri geliştirme amaçlıdır. Çocukların hevesini kırmamak için yetişkinler oyun içinde yol gösterici olmalıdır ve çocuğun kazanmasına fırsat vermelidir. Eğer ilk turdan çocuk kaybederse oyuna devam etmek istemeyebilir. Bu nedenle genellikle ilk turu çocuğun kazanacağı şekilde planlamak önemlidir. Kaybetme duygusunu da sağlıklı bir şekilde tadabilmesi için bazı turlarda yetişkinler kazanmalı fakat bu kazanma anını çok abartılı bir sevinç gösterisi ile karşılamamalıdır. Çocuğun farklı oyunları oynamak ya da başka zaman yeniden oynamaya karşı motivasyonunu desteklemek için oyunu çocuğun kazandığı bir tur ile bitirmek tercih edilmelidir. Örneğin üç tur oynanan bir oyunda ilk oyunu çocuğun kazanması, ikinciyi yetişkinin kazanması ve üçüncüyü tekrar çocuğun kazanması motivasyon artırıcı olmaktadır.

Listelenen birçok oyunun bir diğer özelliği ise her an her yerde oynanabilir olmalarıdır. Gün içinde herhangi bir zamanda (sohbet arasında, yolculuklarda, yemek sırasında, uyku öncesi, yemek hazırlarken vb.) oynayabilirsiniz. Ayrıca okul öncesi yaştaki çocuğunuzun yanında yaşça büyük diğer çocukları da dahil ederek ailece oyunlara çevirebilirsiniz.       

Ayrıca okul öncesi yaşındaki çocuğunuzun yanında yaşça büyük diğer çocuklar için de oyunları grup oyunlarına çevirebilirsiniz.

Ailece iyi eğlenceler..

Dikkat ve Hafıza Oyunları

Aynısını bulma: Küçük kağıtlara her şekilden iki tane olacak şekilde çizim yapılır. (Oyunun bu hazırlığını çocuğunuzla birlikte yapabilirsiniz.) Bu şekiller her şey olabilir yeter ki aynı resimden iki tane olsun. Yaklaşık 6 çift şekil yeterli olacaktır, çocuğunuz oyuna alıştıkça ve akılda tutma becerisi geliştikçe sayıyı arttırabilirsiniz. Hazırlanan kağıtlar karışık bir sırayla ters şekilde masaya dizilir ve katılımcılar sırayla iki kağıt açarak aynı şekilleri bulmaya çalışır. Eğer açılan iki kağıt aynı şekil ise bulan kişi açtığı kağıtları kazanır, eğer farklı şekildelerse aynı yere tekrar ters çevrilir ve oyun devam eder. Oyunun mantığı açılıp ters çevrilen şekillerin akılda tutularak eşlerin bulunmasıdır.

Gözlerini kapat ve tarif et: Çocuktan önce dikkatle odaya bakması ve sonra gözlerini kapatması istenir. Gözleri kapalı çocuğun odayı eşyaların detaylarıyla tarif etmesi istenir. Ya da direkt olarak odayla ilgili sorular sorulabilir. Örneğin; oturduğun koltuk ne renk, tam karşındaki duvarda neler asılı, masanın etrafında kaç tane sandalye var.

(Oyunun başka bir versiyonu olarak odaya bakmak yerine belirli bir kişiye, resme, sokağa bakması da istenebilir.)

Sayı/kelime tekrarı: Çocuğunuza “Sana şimdi 2 sayı söyleyeceğim, söylediklerimi aynı sırayla bana tekrar edeceksin.” deyip, yavaş bir şekilde 2 tane rakam söyleyin ve tekrar etmesini bekleyin. 2 sayı ile oyuna alıştıktan sonra 3 sayı, 4 sayı söyleyerek devam edebilirsiniz. Sayılarla yapabileceğiniz gibi kelimelerle de tekrar oyunu oynayabilirsiniz. “Sana iki kelime söyleyeceğim söylediğim kelimeleri aynı sırayla bana tekrar edeceksin.”

Düz tekrarlarda başarılı olduktan sonra oyunu zorlaştırmak için 2'li ve 3'lü sayı/kelime grupları için tersten tekrar isteyebilirsiniz. Yani “Sana 2 sayı söyleyeceğim fakat sen bu sefer bana tersten tekrar edeceksin, yani ben sana 2-3 dediğimde sen bana 3-2 diyeceksin. 1-5-8 dediğimde ise 8-5-1 diyerek sondan başa doğru tekrar edeceksin.”

Aklında tut ve çiz: Bir kağıda daire, kare ve üçgenler birbiri içine farklı şekillerde çizilir. (Karenin içine daire, daire içine üçgen veya kare ile daire kesişecek şekilde yanına da üçgen çizilir) Çocuğun bu şekli 10 saniye incelemesi için izin verilir. Daha sonra kağıt kapatılarak aynısını çizmesi istenir.

İşitsel Farkındalık Oyunları

Söylenen kelimenin ilk sesini bulma:  Çocuk söylenen kelimenin ilk sesini bulur. Sesli harflerle başlanması daha uygundur.  Örneğin Armut hangi ses ile başlıyor? (Cevap: A)

Sesli harflerden sonra sessiz harflerle başlayan kelimelerle devam edilir.

Beceri geliştikten sonra söylenen kelimenin son harfi/ikinci harfi gibi sorularla oyun zorlaştırılabilir.

İstenen ses ile başlayan kelimeler: Öncelikle sesli harflerle (a-e-ı-i-o-ö-u-ü) başlanması çocuk için daha kolay olacaktır. Örneğin a harfi seçilir ve katılımcılar sırayla a harfiyle başlayan kelimeler söyler. (Aynı kelimenin tekrar söylenmesi yasaktır.)

Oyunu zorlaştırmak için ilerleyen zamanlarda kategori ekleyebilirsiniz. Örneğin a harfiyle başlayan isimler/hayvanlar/eşyalar.

Kelimenin son sesiyle başlayan kelime bulma: Oyun bir kelime ile başlar ve sıradaki katılımcı söylenen kelimenin son harfi ile başlayan yeni bir kelime söyler. Sıradaki kişi yeni kelimenin son harfiyle başlayan başka bir kelime söyler ve oyun bu şekilde devam eder. Örneğin; kaleM-MutfaK-KertenkelE-ElmA-ArmuT-TırnaK-K….

İsim Hayvan Bitki Eşya: İlkokul itibariyle yazılı oynanan bu oyunu sözlü oynayabilirsiniz. Önce harf seçilir, ardından seçilen harf ile herkesin bir isim bulması ve bulanın “buldum” diyerek diğerlerini beklemesi istenir. Herkes bulduktan sonra hep birlikte bulunan isimler söylenir. Sonra aynı harf ile herkesin kendi içinden hayvan bulması istenir ve yine bulan kelimeyi söylemeden “buldum” diyerek herkesin bulmasını bekler ve herkes aynı anda bulduğu hayvanı söyler. Aynı şekilde bitki ve eşya grupları için oyunu devam ettirebilirsiniz.

Kavram Bilgisi Oyunları

Akıldan Tutulan Kavramı Tahmin Etme: Lider aklından bir kavram tutar ve karşı tarafın kavramı bulması için çeşitli ipuçları söyler. Örneğin aklınızdan “elma” tuttuysanız çocuğa “bu bir meyvedir” “yuvarlaktır” “kırmızı, yeşil ya da sarı olabilir” gibi ipuçlarıyla elmayı bulması için yardımcı olursunuz. Çocuk da aynı şekilde aklından bir kelime tutup yetişkine ipuçları verebilir.

Nesi Var: Kişi aklından odada bulunan eşyalardan birini tutar. Karşı taraf "Nesi var?" diye sordukça oyuncu seçtiği eşyanın bir özelliğini söyler. En az soruda eşyayı bulmak hedeflenir. Örneğin; Nesi var?, Beyaz rengi var. Nesi var?, Rafları var. KİTAPLIK

Duyu Oyunu: Çocuktan 5 duyuya yönelik (görme, koklama, dokunma, işitme, tatma) istenen sayıda kavram bulması istenir. Örneğin 3 tane koklayabileceğimiz, 3 tane dokunabileceğimiz şey söyle. Oyuna zorluk katmak için belirli bir yerde bulunan şeyler söylemesini isteyebilirsiniz. Örneğin bu odada bulunan 2 kokulu şey, 3 duyulan şey, ya da ormanda bulunan 3 tane dokunabileceğimiz, 3 tane duyabileceğimiz, 3 tane koklayabileceğimiz, 3 tane görebileceğimiz şey söyle.

Sayı Oyunu:  Çocuklar en çok görerek/maruz kalarak öğrenirler. Rakam öğrenimini pekiştirmek için 7 adet a4 boyutundaki kağıda tek tek 1den 7ye kadar rakamları yazıp kağıtları yere yapıştırarak ev içerisinde sek sek yaratabilirsiniz.

Sayı Eşleme Oyunu: Bir A4 kağıdı dik tutarak bir yanına yukarıdan aşağıda farklı sayılarda farklı şekiller çizip aynılarını kağıdın diğer tarafına da çizerek çocuğun aynı sayıda olan grupları kalemiyle eşlemesini isteyebilirsiniz.

Kategori Oyunu: Aile üyeleri ile birlikte bir kategori belirlenir (meyve, sebze, meslek, taşıtlar, hayvanlar, renkler gibi) Seçilen kategoriye ait herkes sırayla bir kelime söyler.  Daha önce söylenen bir kelimenin tekrar edilmesine ya da yeni kelime bulamayan biri olana kadar oyun devam eder. Söylenmiş bir kelimeyi söyleyen ya da yeni kelime bulamayan kişi yanar ve yeni kategoriyi belirler.